Toen we aanmeerden in Potamos, de kleine ronde baai die dienst doet als de haven van het eiland, zag ik mensen opeengepakt voor een wirwar van witte huizen. "Dit is het dorp Potamos, waar de meeste lokale bevolking woont", zegt Eleni Marinou, een andere klimaatwetenschapper en lid van Pangea. “De rest van het eiland is onbewoond.”

"Al deze mensen zijn om 04:30 uur 's ochtends de nieuwkomers komen begroeten?" Ik vroeg haar.

"De aankomst van elk schip is hier een minifeest", antwoordde ze.

Per slot van rekening wonen er het hele jaar door slechts 22 mensen op Antikythera. Maar dit landelijke landschap kan binnenkort veranderen, met Pangea's grootse plan om van het eiland een wereldwijd klimaatsuperstation te maken.

 

Gelegen tussen Kreta en Kythera op een punt waar drie zeeën, de Egeïsche, de Ionische en de Kretenzische, samenkomen, heeft Antikythera een unieke geostrategische positie. "Antikythera bevindt zich op het kruispunt van luchtmassa's uit alle continenten", zegt Vassilis Amiridis, klimaatwetenschapper en onderzoeksdirecteur bij de Nationaal Observatorium van Athene (NOA), die het wetenschappelijk comité van Pangea leidt. Dit betekent dat grote luchtpakketten uit alle continenten, met het vermogen om de temperatuur- en vochtigheidseigenschappen van hun respectieve plaats van herkomst over te nemen, elkaar precies boven Antikythera ontmoeten, waardoor het eiland wordt wat Amiridis beschrijft als een "meteorologische smeltkroes". Bovendien is er geen lichtvervuiling, zodat wetenschappers de lucht duidelijk en gemakkelijk kunnen observeren.

Hier, zei Amiridis, vind je stof uit de Sahara, tefra van de Etna en sintel van Canadese bosbranden. Op 28 augustus 2018 ontdekten de systemen van Pangea bijvoorbeeld een royale hoeveelheid sinteldeeltjes die weken eerder door de Canadese bosbranden op de bovenste lagen van de aardatmosfeer waren gestraald en 15 dagen hadden gereisd voordat ze op Antikythera landden.

Dit is uiterst belangrijk, omdat het hebben van een plek waar stof van verschillende plaatsen samenkomt ons geweldige dingen kan vertellen over stoftransportprocessen, zei Amiridis. betere voorspellingen over hoe klimaatverandering het weer beïnvloedt.

“[Het eiland] is het ideale natuurlijke laboratorium om te bestuderen hoe aërosolen [kleine deeltjes zoals stof, dampen of nevels die in de lucht hangen] wolken vormen, een sleutelfenomeen voor het begrijpen en stoppen van klimaatverandering,” zei hij.

Pangea ontving onlangs financiering van ongeveer $25m van de EU. Het team, dat momenteel bestaat uit ongeveer 30 wetenschappers, voornamelijk ingenieurs en natuurkundigen, gebruikt het om ultramoderne technologieën op het eiland te installeren. In het bijzonder betwisten ze veel van de huidige wetenschappelijke consensus rond stofdeeltjes in de lucht.

“Conventionele kennis zegt dat stofdeeltjes willekeurig in de atmosfeer zijn georiënteerd. We zeggen dat deze deeltjes verticaal in de lucht kunnen uitlijnen, "zei Amiridis. Als de theorie van Pangea waar blijkt te zijn - wat de wetenschappers over ongeveer een jaar zouden moeten weten - moeten we misschien alles wat we wisten over klimaatverandering heroverwegen: "Verticaal uitgelijnde stofdeeltjes zorgen ervoor dat 10-20% meer straling door de atmosfeer sluipt en de aarde,” zei Amiridis, die uitlegde dat deze extra straling kan resulteren in een steeds warmere planeet.

Het team van wetenschappers bezoekt het eiland momenteel één keer per maand in groepen van vijf, maar het is de bedoeling dat groepen internationale onderzoekers voor langere tijd op het eiland gaan wonen in speciaal gebouwde wetenschappelijke hostels. De rest van de tijd is slechts 1 vierkante kilometer van het 22 vierkante kilometer grote gebied van Antikythera bewoond. Het eiland heeft geen benzinestations, geen kledingwinkels, geen bakkerijen en slechts twee tavernes, waarvan er één ook dienst doet als minimarkt en postkantoor. Van de 22 permanente bewoners is iedereen onder de 65 in de overweldigende minderheid.

In 2019 bood de lokale Grieks-orthodoxe kerk aan om mensen te betalen om naar het onderbevolkte eiland te verhuizen, zoals gerapporteerd in Business Insider, maar de lokale bevolking vertelde me dat het idee was verlaten voordat het werd geïmplementeerd, hoewel ze niet wisten waarom. In plaats daarvan hopen de weinige overgebleven Antikytheranen dat deze nieuwe toestroom van wetenschappers hun fortuin kan helpen veranderen. “Pangea zal ons eiland veranderen. Doe alsjeblieft je best om ons prachtige eiland te helpen', zei een inwoner. Een andere vrouw vertelde me hoe ze van die 'natuurkundigen' houdt, net als haar eigen kinderen. Over het algemeen vieren ze de komst van de wetenschappers als iets dat een frisse wind naar hun kusten zal brengen.

Het lijkt misschien onwaarschijnlijk dat Antikythera een roemrijk verleden heeft, waar de hechte lokale bevolking enorm trots op is. Moderne Antikythereërs traceren hun voorouders tot de hooghartige Kretenzers die in opstand kwamen tegen de Turken tijdens de Griekse Ottomaanse bezettingsjaren, Kreta verlieten en zich op dit eiland vestigden.

tevens de Antikythera-mechanisme, een fascinerend oud Grieks mechanisch apparaat dat werd gebruikt om informatie over astronomische verschijnselen in 100 voor Christus te berekenen en weer te geven, werd in 1901 in lokale wateren teruggevonden uit het wrak van een handelsschip dat in het begin van de 1e eeuw voor Christus was gezonken (u kunt de overblijfselen van het mechanisme in de Grieks Nationaal Archeologisch Museum in Athene).

Het lijkt dan ook passend dat het eiland dat de 's werelds oudste computer meer dan een eeuw geleden maakt gebruik van enkele van 's werelds slimste geesten om nieuwe stappen te helpen zetten in de strijd tegen klimaatverandering.

Ik moest denken aan de grootse erfenis van het eiland toen ik naar de Observatorium voor klimaatverandering van Antikythera later die dag met Tsichla en Marinou, samen met Spiros Metallinos, de stationsexploitant, en Ioanna Mavropoulou, een administratief medewerker voor onderzoeksondersteuning.

Om het observatorium in Katsaneviana te bereiken, een verlaten nederzetting op ongeveer 4 km ten zuiden van Potamos die uittorent boven de rest van het eiland op een hoogte van ongeveer 193 meter, zigzagden we over een aantal prachtige paden naar adembenemende uitzichten over het gin-heldere water van het eiland. Onderweg zag ik een wolharige geit met een grote hoorn – waarschijnlijk een wilde – aan de rand van een steile kloof staan, slechts een van de duizenden van zijn soort op het eiland.

Toen we eindelijk het observatorium bereikten, viel het me op hoe buitenaards het eruitzag. Naast een enorme antenne bevond zich een witgrijze container met PollyXT, een instrument dat lasers gebruikt om de beweging van kleine stofdeeltjes in de lucht te meten, evenals waterdamp en wolken in de atmosfeer, en de gegevens naar NOA te sturen voor analyse . Toen het later die avond donker werd, raakte ik buiten adem van de trucs van PollyXT; de elektrisch groene straal schoot door de lucht als een magische trap naar sprankelende sterrenstelsels.

Rechts van PollyXT was een gouden fotometer, die uitgelijnd is met de zon om de hoeveelheid elektromagnetische straling die de aarde bereikt te meten, en gegevens naar NASA stuurt. In de buurt bevond zich een indrukwekkende witte koepel met daarin een zonnepolarimeter die de baan van de zon aan de hemel volgt en de oriëntatie van stofdeeltjes in de atmosfeer meet. Terwijl Mavropoulou en Tsichla door de telescoop van de polarimeter tuurden, staarde ik vooruit naar de mistige randen van Noordwest-Kreta in de verte, op zoek naar het punt waar de drie zeeën elkaar ontmoeten.

Pangea is van plan om de komende drie jaar tot 40 meer wetenschappelijke instrumenten te installeren. Deze variëren van wolkenradarsystemen om ons te helpen begrijpen hoe wolken zonlicht reflecteren en infraroodstraling vasthouden, tot geavanceerde spectrometers die broeikasgassen nauwkeurig en frequent meten, tot geavanceerde Doppler Lidar-systemen die meten hoe klimaatverandering onze wind vertraagt - en nog veel meer.

Nadat de klimaatwetenschappers hun instrumenten hadden geïnspecteerd, gingen we terug naar Potamos. Marinou vertelde me dat we die avond waren uitgenodigd voor de viering van een patroonheilige in de herberg. “Er zullen muzikanten zijn die de Kretenzische lyra live spelen en misschien drinken we er wat van tsipouro (sterke Griekse brandewijn)”, zei ze enthousiast. “Vooraf kunnen we bij de andere taverne een kopje Griekse koffie pakken.”

Het leek erop dat zij en de rest van de Pangea-wetenschappers vrij goed door het leven op dit ruige, winderige eilandje navigeerden. Binnenkort zullen hopelijk meer klimaatwetenschappers van over de hele wereld 's ochtends corresponderen met de vluchtcentra van NASA en' s avonds tsipouro drinken met de lokale bevolking. Het kleine eiland is misschien een wereld van verschil met Pangea, het megacontinent, maar het blijft zijn rol spelen in het verbreden van de horizon van de wetenschap - dit keer door een heel nieuw hoofdstuk te schrijven in de strijd tegen klimaatverandering.

De wereld van morgen is een BBC Travel-serie die ingenieuze gemeenschappen over de hele wereld bezoekt die zich aanpassen aan veranderingen in het milieu of die nieuwe manieren vinden om duurzaam te leven.